Eind maart jl. zijn de resultaten van het VN-onderzoek naar de status van mensenrechten in Nederland vastgesteld. Afgelopen jaar was Nederland namelijk aan de beurt voor de Universal Periodic Review (UPR), oftewel het mensenrechten-examen vanuit de VN dat elk land om de 5 jaar aflegt. De Nederlandse overheid, VN-verdragscomités en belanghebbenden zoals het maatschappelijk middenveld, krijgen tijdens een UPR cycle de gelegenheid om aan de VN-mensenrechtenraad te rapporteren over de staat van de mensenrechten in Nederland. De 192 andere VN-landen kunnen vervolgens aanbevelingen geven aan Nederland om de situatie te verbeteren
Aanbevelingen
Nederland heeft 255 aanbevelingen gekregen van 100 verschillende VN staten.[1] Achttien aanbevelingen gaan over het klimaat, het milieu en de rol van het Nederlandse bedrijfsleven in relatie tot mensenrechten, zowel in Nederland als in het buitenland via de waardeketen. Nederland kan deze aanbevelingen voor kennis aannemen of (deels) ondersteunen.[2] Zestien van deze achttien aanbevelingen zijn door Nederland ondersteund, dat wil zeggen geaccepteerd en dat betekent dat Nederland deze erkent en hiermee de komende jaren mee aan de slag gaat. Deze aanbevelingen kwamen van Kaapverdië, Costa Rica, Duitsland, Ecuador, Bhutan, Chili, Panama, Vanuatu en de Filipijnen.
Kort samengevat zijn deze achttien aanbevelingen gericht op:
i.(internationaal) maatschappelijk verantwoord ondernemen middels het invoeren van verplichte mensenrechten due diligence wetgeving inclusief milieu en klimaat en in lijn met de OESO Richtlijnen en de UN Guiding Principles;
ii. de actieve en constructieve participatie van Nederland in de onderhandelingen voor de UN Binding Treaty on Business and Human Rights;
iii. een mensenrechtelijke benadering bij het terugdringen van broeikasgasemissies in lijn met het Klimaatakkoord van Parijs en het mitigeren van negatieve effecten van klimaatverandering, en daarbij ook oog hebben voor kwetsbare groepen.
Het is nu aan Nederland om met de aanbevelingen aan de slag te gaan en de mensenrechtensituatie daadwerkelijk te gaan verbeteren. Tijdens de volgende UPR in 2027 zal Nederland moeten rapporteren over de voortgang die geboekt is bij de opvolging van de geaccepteerde aanbevelingen en dan zal duidelijk worden of Nederland de daad bij het woord heeft gevoegd.
Janneke Bazelmans
Janneke Bazelmans is lid van de werkgroep Mondiale duurzaamheid en recht en werkzaam bij Milieudefensie.
Zij sprak afgelopen jaar namens Milieudefensie, IUCN NL en Stand Up For Your Rights bij de VN in Genève over de mensenrechtensituatie in Nederland en diende met bovengenoemde organisaties een rapport[3] in.
----------------------------------------------------------
[1] De aanbevelingen gaan via het rapport van de Mensenrechtenraad: Human Rights Council report A/HRC/52/16. Zie: https://lnkd.in/eM6Cf92a
[2] Nederland heeft van de 255 aanbevelingen er 165 gesteund, 2 deels gesteund en 88 voor kennis aangenomen. Zie:
https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2023/02/21/kamerbrief-tk-reactie-op-de-aanbevelingen-uit-de-vierde-cyclus-van-de-universal-periodic-review
[3] Rapport https://milieudefensie.nl/actueel/upr-nl-2022-foe-joint-stakeholder-report.pdf